มีใครเคยสงสัยบ้างหรือไม่ว่าบทสวดมนต์ที่ชาวพุทธ พากันสวดเป็นประจำนี้ เริ่มสวดกันตั้งแต่เมื่อไหร่ แล้วมีความเป็นมาอย่างไร ใครเป็นผู้ริเริ่ม เพราะเราเชื่อว่าพระพุทธองค์ไม่ทรงสวดมนต์แน่นอน ในการปฏิบัติของพระองค์ท่านคงมีเพียงเื่รื่องการปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น ศีลและบทสวดมนต์นี้มีมาได้อย่างไร... ตอบข้อสงสัยได้ดังนี้ การสวดมนต์นั้น มีประวัติความเป็นมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลแล้ว โดยที่พระสงฆ์สาวกของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้รับฟังธรรมจากพระพุทธเจ้าแล้ว เพื่อป้องกันความหลงลืม ท่านก็จะนำเอาคำสั่งสอนนั้นมาทบทวนด้วยตนเองบ้าง เป็นคณะบ้าง จนคล่องปาก จำได้ขึ้นใจที่เรียกว่า “วาจุคคโต” เพราะในสมัยนั้นตัวหนังสือที่จะใช้บันทึกยังไม่มี พอเวลานานเข้าเกรงว่าพระธรรมวินัย อันเป็นคำสั่งสอนของพระสัมมา-สัมพุทธเจ้าจะวิปริตผิดเพี้ยนไป ก็จัดให้มีการประชุมกันมีการทบทวนสอบทานที่เรียกว่า การทำสังคายนา ในหนังสือสวดมนต์สิบสองตำนานของกองทัพอากาศ ฉบับพิมพ์ พ.ศ. 2514 อ้างหนังสือเรื่องตามตำนานพระปริตร ซึ่งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพระนิพนธ์ไว้ว่าประเพณีที่พระสงฆ์สวดพระปริตร(สวดมนต์) เกิดขึ้นในลังกาทวีปประมาณว่า เมื่อพุทธกาลล่วงแล้วราว 500 ปี สาเหตุ ที่ทำให้เกิดประเพณีสวดพระปริตรตามบ้านนั้น สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพระนิพนธ์ไว้ว่า “ในพงศาวดารปรากฏว่า พวกทมิฬมีอำนาจปกครองบ้านเมือง(ลังกา) อยู่นานๆ หลายครั้ง พวกทมิฬนับถือไสยศาสตร์ พาศาสนาพราหมณ์เข้ามาสั่งสอนในลังกาทวีปด้วย อย่างไรก็ตาม คติศาสนาพราหมณ์นั้นนิยมว่าผู้ทรงพระเวทอาจร่ายมนต์ให้เกิดสิริมงคลหรือ ป้องกันแก้ไขภยันตรายแก่มหาชนได้ สันนิษฐานว่าพวกชาวลังกาแม้ที่นับถือพระพุทธศาสนาก็ย่อมมีเวลาปรารถนาสิริ มงคล และมีเวลาหวาดหวั่นต่อภยันตรายตามธรรมดาสามัญมนุษย์ คงจะขอให้พระสงฆ์เถรานุเถระ ชาวลังกาช่วยหาแนวทางในพระพุทธศาสนาสงเคราะห์เพื่อให้เกิดสิริมงคลหรือป้องกันอันตรายให้แก่ตนบ้าง พระสงฆ์มีความกรุณา จึงคิดวิธีการสวดพระปริตรขึ้น ให้สมประสงค์ของประชาชน ก็แต่วิธีร่ายเวทมนต์ของพราหมณ์นั้น เขาวิงวอนขอพรต่อพระผู้เป็นเจ้า คติทางพระพุทธศาสนาห้ามการทำเช่นนั้น พระสงฆ์จึงค้นในพระไตรปิฎกเลือกเอาพระสูตรและปาฐะพระคาถาสรรเสริญคุณพระรัตน ตรัยอันมีตำนานอ้างว่า เกิดขึ้นเนื่องด้วยเหตุการณ์ต่าง ๆ มาสวดเป็นมนต์ การสวดมนต์ดังกล่าวนั้น เรียกว่าสวดพระปริตร หมายถึงสวดพระพุทธวจนะที่มีอานุภาพคุ้มกันอันตรายต่างๆ ได้“ การสวดมนต์ของชาวพุทธมีอยู่ 3 ลักษณะ คือ 1. สวดพระสูตร เช่น บทธรรมจักรกัปปวัตนสูตร มงคลสูตร เป็นต้น 2. สวดพระปริตร เช่น บทโมรปริตร ขันธปริตร เป็นต้น 3. สวดสัจกิริยา เช่น บทมงคลจักรวาลใหญ่ มงคลจักรวาลน้อย หรือบทที่ลงท้ายด้วยคำว่า “อานุภาเวน” เป็นการตั้งสัตยาธิษฐานให้เกิดประโยชน์ ถึงอย่างไรก็ตามการสวดมนต์ก็เป็นส่วนให้เกิดสมาธิ พลังจิตและสิริมงคลแก่ผู้สวดและผู้ฟัง จำมาจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินธโร) วัดสามพระยา
การสวดมนต์มีอยู่ ๒ แบบ คือ ๑. การสวดเป็นบทๆ เป็นคำๆ ไป เรียกว่าแบบปทภาณะ นี้อย่างหนึ่ง เช่น อย่างที่พระสงฆ์สวดกันอยู่ทั่วไปในวัดหรือในงานพิธีต่างๆ ๒. การสวดแบบใช้เสียงตามทำนองของบทประพันธ์ ฉันทลักษณ์ต่างๆ เรียก ว่าสรภาณะอย่างหนึ่ง เช่น พระสงฆ์ในงานพิธีรับเทศน์หรือในเทศกาลพิเศษ เช่น ในคราวเทศน์ในวันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา เป็นต้น วิธีการสวดแบบสรภาณะนี้เอง เรียกอย่างหนึ่งว่า “สรภัญญะ” (อ่านว่า สะระภัญญะ) และต่อมาได้วิวัฒนาการให้พระสงฆ์เทศน์เป็นทำนองแหล่ขึ้นในบททำนองร่ายยาว เช่น ในเรื่องพระเวสสันดรชาดกจนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้ เป็นเรื่องสืบเนื่องมาแต่ครั้งพุทธกาลแล้วโดยท่านพระโสณะกุฏิกัณณะเป็นผู้สวดถวายพระพุทธเจ้า ในคราวมาเฝ้าพระพุทธเจ้า และพักอยู่ในพระเชตวันวิหารกับพระพุทธเจ้า มีเรื่องปรากฏเป็นหลักฐานในพระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค ๒ ข้อ ๑๗ หน้า ๒๗ (พระวินัยปิฎกภาษาบาลี ฉบับทยยรฏสส เล่มที่ ๕ พิมพ์ พ.ศ. ๒๕๓๐ โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว ว่า อถโข ภควา รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ปจฺจุฏฺาย อายสฺมนฺตํ โสณํ อชฺเฌสิ “ปฏิภาตุ ตํ ภิกฺขุ ธมฺโม ภาสิตุนฺติ”. “เอวํ ภนฺเตติ” โข อายสฺมา โสโณ ภควโต ปฏิสฺสุณิตฺวา สพฺพาเนว อฏฺกวคฺคิกานิ สเรน อภาสิ. อถโข ภควา อายสฺมโต โสณสฺส สรภญฺญปริโยสาเน อพฺภานุโมทิ, “สาธุ สาธุ ภิกฺขุ, สุคฺคหิตานิ โข เต ภิกฺขุ อฏฺกวคฺคิกานิ สุมนสิกตานิ สูปธาริตานิ, กลฺยาณิยาสิ วาจาย สมนฺนาคโต วิสฺสฏฺาย อเนลคลาย อตฺถสฺส วิญฺญาปนิยา, กติวสฺโสสิ ตฺวํ ภิกฺขูติ”. พระไตรปิฎกภาษาไทยพระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค ๒ เล่มที่ ๕ ข้อ ๑๗ หน้า ๓๓ ว่า “ครั้ง นั้น พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ในที่แจ้งจนดึก จึงเสด็จเข้าพระวิหาร ฝ่ายท่านพระโสณะก็ยับยั้งอยู่ในที่แจ้งจนดึกจึงเข้าพระวิหาร ครั้นเวลาปัจจุสมัยแห่งราตรี พระผู้มีพระภาคทรงตื่นพระบรรทมแล้วทรงอัชเฌสนาท่านพระโสณะว่า ดูกรภิกษุ เธอจงกล่าวธรรมตามถนัด ท่านพระโสณะกราบทูลสนองพระพุทธบัญชาว่า อย่างนั้น พระพุทธเจ้าข้า แล้วได้สวดพระสูตรทั้งหลายอันมีอยู่ในอัฏฐกวรรค จนหมดสิ้นโดยสรภัญญะ ครั้นจบสรภัญญะของพระโสณะ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงปราโมทย์ประทานสาธุการว่า ดีละ ดีละ ภิกษุ สูตรทั้งหลายในอัฏฐกวรรคเธอเล่าเรียนมาดีแล้ว ทำไว้ในใจดีแล้ว ทรงจำไว้แม่นยำดี เธอเป็นผู้ประกอบด้วยวาจาไพเราะเพราะพริ้ง ไม่มีโทษ ให้เข้าใจรู้ความได้แจ่มชัด เธอมีพรรษาเท่าไร ภิกษุ”
การสวดมนต์ ทำนองสรภัญญะด้วยภาษาบาลีนั้น ได้มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาลแล้ว ส่วนการสวดมนต์สรรเสริญพระรัตนตรัย ทำนองสรภัญญะ ที่เป็นภาษาไทย สันนิษฐานได้ว่า น่าจะมีขึ้นประมาณในรัชกาลที่ ๕ ด้วยเหตุผลว่า คำประพันธ์สวดมนต์สรรเสริญพระรัตนตรัย ที่เป็นภาษาไทย (คือ องค์ใดพระสัมพุทธ ฯลฯ ญ ภาพนั้นนิรันดร, ธรรมะคือคุณากร ฯลฯ ด้วยจิตและกายวาจา และ สงฆ์ใดสาวกศาสดา ฯลฯ จงดับและกลับเสื่อมศูนย์) ที่เป็นบทฉันทลักษณ์ต่าง ๆ ซึ่งใช้สวดในปัจจุบันนี้ พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) ท่านเป็นผู้ประพันธ์ ท่านเกิดในสมัยรัชกาลที่ ๒ และรับราชการในสมัยรัชกาลที่ ๔ และที่ ๕ ปรากฏหลักฐานในหนังสือ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่ง ประพัฒน์ ตรีณรงค์ เป็นผู้เขียนใจความว่า สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ ผนวชเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๖ ที่พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม แล้วเสด็จไปจำพรรษาอยู่ที่วัดนิเวศน์ธรรมประวัติ อำเภอบางประอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พระองค์ได้จัดโรงเรียนขึ้นที่วัดนั้น ได้ทรงจัดให้มีตำราเรียนเร็วขึ้น ทรงนิพนธ์แบบเรียนเร็วขึ้นใช้สอย พระนิพนธ์เรื่องนี้ต่อมาได้ใช้เป็นตำราเรียนของเด็กนักเรียนด้วย นอกจากจะทรงคิดแต่งตำราเพื่อให้เรียนหนังสือได้เร็วแล้ว ยังทรงสังเกตเห็นว่าในโรงเรียนขาดการสอนคดีธรรม ครั้งแรกทรงคิดที่จะให้พระเทศน์ให้เด็กฟัง ก็ทรงเกรงว่าจะไม่ก่อให้เกิดประโยชน์อะไร? เพราะเด็กฟังแล้วไม่เข้าใจ สำหรับข้อนี้ทรงแก้ไขด้วยวิธีเล่าไว้ในหนังสือประวัติอาจารย์ว่า “แต่ จะเทศน์ให้เด็กฟังก็ไม่เข้าใจ เห็นว่า ถ้าแต่งเป็นคำกลอนให้เด็กท่องสวดจะดีกว่า ข้าพเจ้าบอกความที่ปรารถนาไปยังพระศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) ขอให้ท่านแต่งคำนมัสการส่งขึ้นไปให้ ท่านก็แต่งให้ตามประสงค์ เป็นคำนมัสการ ๗ บท ขึ้นด้วยบทบาลีแล้วมีกาพย์กลอนเป็นภาษาไทยทุกบท นมัสการพระพุทธเจ้า ขึ้นต้นว่า องค์ใดพระสัมพุทธ สุวิสุทธสันดาน เป็นต้น บท ๑ นมัสการพระธรรมเจ้าบท ๑ นมัสการพระสงฆ์เจ้าบท ๑ สามบทนี้ให้เด็กสวด เมื่อเริ่มเรียนตอนเช้า มีคำบูชาคุณบิดามารดาบท ๑ บูชาคุณครูบท ๑ สำหรับใช้สวดเมื่อเริ่มเรียนตอนบ่ายและมีคำบูชาพระคุณพระบุรพกษัตริย์บท ๑ คำขอพรเทวดาบท ๑ สำหรับใช้สวดเมื่อจะเลิกเรียน เริ่มสวดกันในโรงเรียนนิเวศน์ฯ ตั้งแต่ข้าพเจ้ายังบวชอยู่” (ปัจจุบันคำสอนดังกล่าวนี้ก็ยังใช้ในโรงเรียนในวันประชุมสุดสัปดาห์ของโรงเรียน) การสวดมนต์สรรเสริญพระรัตนตรัย ทำนองสรภัญญะ ได้ใช้สวดกันต่อมาเป็นประจำในวันสุดสัปดาห์ ถ้าโรงเรียนหยุดวันพระก็ให้สวดในวันโกน ต่อมาโรงเรียนหยุดเสาร์อาทิตย์ก็ให้สวดในวันศุกร์เป็นกิจกรรมสืบสานมรดก วัฒนธรรมทางพระพุทธศาสนาสืบต่อๆ กันมา ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ ทางกระทรวงศึกษาธิการ จึงได้วางระเบียบว่าด้วยการสวดมนต์ไหว้พระของนักเรียนเพื่อส่งเสริมศีลธรรม จรรยามารยาท และฝึกอบรมจิตใจและนิสัยอันดีงาม ประพฤติตนในทางที่ดีที่ชอบ ซึ่งระเบียบนี้เรียกว่า ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการ สวดมนต์ไหว้พระของนักเรียน พ.ศ. ๒๕๐๓ **เราก็เลยจบข้อสงสัย ที่่ว่าพระพุทธองค์ท่านก็ไม่เคยสวดมนต์และไม่ทรงสวดมนต์ก่อนการปฏิบัติสมาธิ บทสวดมนต์เกิดขึ้นภายหลังจากที่พระพุทธองค์ทรงตรัสรู้ บทสวดนี้เพื่อระลึกถึงคุณและคำสอนของพระพุทธองค์ ตลอดจนข้อวินัยของสงฆ์ที่ทรงตั้งขึ้นมาเพื่อปกครองสงฆ์ โดยพระสงฆ์สาวกเป็นผู้รวบรวม**
เหตุแห่งความสงสัยนี้ เกิดจากการได้ฟังพระสวดบ้าง จากหนังสือสวดมนต์บ้าง ซึ่งทุกบทที่สวดๆ กันล้วนมีความหมายเกี่ยวกับคำสอนของพระพุทธองค์ทั้งสิ้น พระอภิธรรมต่างๆ พระวินัยต่างๆ บทสวดมนต์นี้ไม่น่ามีมาก่อนอุบัติพระพุทธเจ้าแน่นอน ธรรมต่างๆ มีมาก่อนก็จริง และหนังสือสวดมนต์หรือบทสวดที่พวกเราพากันสวดนี้ คงไม่มีมาก่อนพระพุทธเจ้าแน่นอนค่ะ เป็นอุบายการสอนธรรมแบบหนึ่ง เพื่อให้ถูกจริตกับผู้ที่ทำสมาธิยาก เข้าถึงธรรมยาก (ตามที่เข้าใจ) ทีแรกยังคิดว่าบทสวดต่างๆ นี้มาจากเทวดาด้วยซ้ำ เพราะเห็นว่าเทวดาชอบฟังเสียงสวดมนต์ สำหรับผู้ที่ชอบสวดมนต์ ก็เท่ากับได้ท่องบ่นคำสอนของพระพุทธองค์อยู่เป็นประจำ แต่ก็ยังไม่เข้าใจบทสวดนั้นอย่างแท้จริง เข้าไม่ถึงธรรมที่่ท่องบ่นนั้น เพราะอะไร เพราะมัวแต่คำนึงถึงอิทธิฤทธิ์ของบทสวด ความเข้าใจในวัตถุประสงค์ไม่ถูกต้อง ยังไม่ได้น้อมใจลงไปในธรรมที่สวดนั้น ไม่ได้พิจารณาธรรมต่างๆ โดยแยบคาย
ฟัามุ่ย คุณมิก น้องเดอร์ตี๊มายังอ่ะ? อ้อ..น้องเจินเจินด้วย คิดถึงนะ 555+ (ไปก่อนนะจ๊ะ. มีงานเข้าตอนเช้า แวะมากวนน่ะ ไม่งั้นทำงานไม่ได้ ฮ่า ฮ่า)
ถ้าฝันแบบนี้หมายความว่ายังงัยค่ะ... ฝันเดินไปเที่ยวที่ไหนไม่ทราบแล้วไปเจอน้ำสีฟ้าน้ำทะเล .มองไปในน้ำไกลเหมือนงูที่มีสีเขียว.สวยมากแต่กลัวก็เลยจะเดินหนี.แล้วมีคนเรียกให้เข้าไปใกล้บอกว่าไม่ทำร้ายหรอกไม่ใช่งูพอเข้าไปใกล้..เป็นพญานาคใหญ่มากมองอีกทีก้เหมือนมังกรที่มีสีเขียว คนที่ตรงบอกให้เอามือจับดูซิ..ก็เลยเอามือไปจับแล้วลูบเบาๆพาดบนแขนเขาก็นอนนิิ่่งบนแขน..หลังจากก็ตื่น..ฝันนี้หมายความว่ายังงัยค่ะ
ยังอยู่ค่ะ (กำลังตามอ่านโพสเพื่อนเราน่ะ) เอ่อ..น้องเดอร์ตี๊จ้ะ วันหน้าวันหลัง ห้ามส่งเพลงนี้นะคือว่า พี่แพ้เพลงนี้อ่ะจ๊ะ ฟังแล้ว หัวใจล้มเหลว 555+
สวัสดีค่ะท่านประธานและพี่ๆ น้องๆและสมาชิกทุกๆท่านค่ะเมื่อคืนฝันอีกแล้วค่ะ ฝันว่าไปวัดแม่ชีศันสนีย์ เจอแม่ชีด้วยค่ะ แล้วก็ไปช่วยซักผ้าให้แม่ชี พอจะกลับหารองเท้าไม่เจอค่ะรองเท้าหาย คงจะมีคนใส่ผิดไปค่ะ. ในฝันมีจักรยานคันเล็กๆ1คัน จะเอาไปบริจาคให้เด็กค่ะ ไม่ทราบว่าฝันนี้แปลว่าอะไร. ดีหรือเปล่าไม่ทราบค่ะ. (ช่วงนี้ฝันทุกวันเลยค่ะ)
ลองฟังดูนะ ไพเราะดีจร้า... จากฮอยยิ้มนั้น ในวันที่ได้พบเจ้า จนถึงวันที่เฮาได้สนิทสนมกัน มีคำหวานๆ ทางโทรศัพท์ให้ได้ฟังทุกคืน You asked if I love you and I said I do เวลาที่เฮาได้มาใกล้ชิด เฮาคิดเฮาเว้าคล้ายๆ กัน คือความผูกพันธ์ที่มีนั้น ฮู้สึกได้ถึงฮักแท้ ยิ่งเห็นก็ยิ่งแน่ใจ ความฮู้สึกบอก ความฮู้สึกบอก ว่าเขาแคร์เฮาเท่าใด ความฮู้สึกบอก ลึกๆ จากหัวใจ คือเฮาที่เขาไว้ใจ และครั้งใดที่เฮาต้องห่าง ก็ยังคิดถึงเสมอ ความฮู้สึกบอก ความฮู้สึกบอก ว่าเขารักเฮาเท่าใด ความฮู้สึกบอก ลึกๆ จากหัวใจ คือเฮาที่เขาไว้ใจ สายตาคู่นั้นที่ฟ้อง ว่าเฮาสำคัญต่อเขาเสมอ It's in the way we belong To each other and know and make me happy And even with the fights, we always compromise We’ll stick together till the end of time Coz love is the answer, love is a miracle Love’s undeniable, I appreciate every single breath เวลาที่เฮาได้มาใกล้ชิด เฮาคิดเฮาเว้าคล้ายๆ กัน คือความผูกพันธ์ที่มีนั้น ฮู้สึกได้ถึงฮักแท้ ยิ่งเห็นก็ยิ่งแน่ใจ ความฮู้สึกบอก ความฮู้สึกบอก ว่าเขาแคร์เฮาเท่าใด ความฮู้สึกบอก ลึกๆ จากหัวใจ คือเฮาที่เขาไว้ใจ และครั้งใดที่เฮาต้องห่าง ก็ยังคิดถึงเสมอ ความฮู้สึกบอก ความฮู้สึกบอก ว่าเขารักเฮาเท่าใด ความฮู้สึกบอก ลึกๆ จากหัวใจ คือเฮาที่เขาไว้ใจ สายตาคู่นั้นที่ฟ้อง ว่าเฮาสำคัญต่อเขา สายตาคู่นั้น ที่ฟ้อง ว่าเฮาสำคัญกับเขาเสมอ ความฮู้สึกบอก เจ้าฮู้สึกบ่ [ame="http://www.youtube.com/watch?v=9p4GyBq1QUQ&feature=channel&list=UL"]Aluna (อาลูน่า) - ความฮู้สึกบอก (Jazz Version) - YouTube[/ame]
สวัสดีค่ะ คุณจันทระ ยินดีต้อนรับสู่นครคุรุวาโรค่ะ พอดีเห็นคุณกดปุ่มไม่เห็นด้วยกับโพสท์ที่ 21724 เรื่องแบบของการสวดมนต์ ก็เลยอยากทราบเหตุผล ช่วยอธิบายหน่อยได้มั้ยคะ เผื่อว่าจะได้แก้ไขให้ผิดเป็นถูก น้อมรับความคิดเห็นค่ะ เชิญอธิบายหนอ...